Kethindihan

Mas Bayu ngguyu pelan pas ndelok mripatku sing wis ireng kaya panda. Wis seminggu iki aku ora bisa turu tenang. Saben bengi mesthi wae ana sing ndhekep dhadhaku nganti sesak, kaya ana wong sing lungguh ing ndhuwur badanku.

"Lha kok awakmu kaya ngene terus, Nduk?" pitakone Mas Bayu sing tugase ngewangi ngurusi santri putra. Dheweke bocah Jogja asli, logat Jawane kental banget. "Apa kowe kepengen mulih?"

Aku geleng-geleng. Tenan kok, aku ora pengin mulih. Wis kepencut banget karo suasana pesantren Al-Hikmah iki. Saben subuh krungu bedug, atiku ayem banget. Ora kaya ing kutha sing rame pol. Ning ya iki, masalah kethindihan iki sing gawe pusing.

Kersane arep crita karo Mas Bayu, ning yen dipikir-pikir, malah kaya bocah cilik sing takut memedi. Dadi mung tak geleng-geleng wae.

"Wis, ayo sarapan dhisik. Nanti malah telat ngaji," ujare Mas Bayu nalika nggeret tanganku menyang arah dapur umum.

Pesantren Al-Hikmah iki dumunung ing desa Karangtengah, Bantul. Saben esuk, kabut tipis mesthi nutupi gunung-gunung cilik ing saubengane. Hawane adem, banyu kali jernih, wong-wonge ramah. Pancen surgane para santri sing pengin sinau agama kanthi tenang.

Ning wengi iku, kedadeyan aneh maneh. Aku wis nyoba turu ing kamar sing beda-beda. Wingi ing kamar sebelah timur, kersane pikir bakal tentrem. Ternyata tetep wae, tengah wengi awakku kaku ora bisa obah. Ana sing ndhekep aku kenceng banget.

"Ustadz, kula nuwun sewu," aku ngomong karo Ustadz Mahmud sawise sholat subuh. Beliau sing paling sepuh ing pesantren iki, umure wis 70 tahunan ning mata lan pikirane isih cetha banget.

"Ana apa, Le?" pitakone kanthi lembut. Mata tuane nyawang aku kanthi penuh perhatian.

"Niki, Ustadz... kula setiap malam... kethindihan," aku crita kanthi isin-isin. "Ing kamar nendi wae kula turu, mesthi kethindihan. Wis seminggu iki, Ustadz."

Ustadz Mahmud manggut-manggut. Raine ora kaget, malah kaya wis ngerti wae masalah iki.

"Coba kowe crita kabeh, Le. Wiwit kapan? Ing ngendi wae? Kaya ngapa rasane?"

Aku crita kabeh. Wiwit wengi pisanan tekan pesantren, pas turu ing kamar asrama putra. Banjur nalika pindhah kamar, tetep wae kedadeyan. Malah saiki wis ora wani turu ing kamar endi wae. Rasane kaya ana sing ngempet awakku, nafasku sesak, pengin njerit ning ora bisa.

"Lha iya, Le. Kowe iki kan santri anyar. Durung ngerti seluk-beluke pesantren kene," ujare Ustadz Mahmud. "Coba awan iki, kowe teka ing perpustakaan. Ana buku sing kudu kowe waca."

Sore iku, aku nyedhaki perpustakaan pesantren. Tempatne ing pojok pesantren, cedhak karo makam para sesepuh sing wis tilar donya. Ustadz Mahmud wis nunggu ing kono, peganganmu buku tua sing kulit sampule wis lusuh.

"Iki buku catetan para santri lawas, Le. Wiwit taun 1970-an nganti saiki," ujare beliau. "Kowe baca sing nomer 47 nganti 52."

Aku mbukak buku kasebut. Ing kaca 47, ana tulisan tangan sing rada angel diwaca:

Santri anyar asring ngalami gangguan spiritual. Pesantren Al-Hikmah dibangun ing tanah sing duwe sejarah dawa. Sadurunge dadi pesantren, papan iki minangka kuburan kuna. Para leluhur sing dikubur ing kene duwe kekuatan spiritual gedhe. Dheweke-dheweke iki ora jahat, ning pengin masthi yen santri anyar pancen tulus sinau agama, dudu mung dolanan.

Aku maca terus. Ing kaca 48, ana cerita santri sing jenenge Ahmad, taun 1985. Masalahe persis kaya aku. Kethindihan saben wengi, ora bisa turu tentrem.

Ing kaca 49, ana santri jenenge Fauzi, taun 1992. Ceritane ya padha.

Ing kaca 50, santri jenenge Rizki, taun 2008. Masalah sing padha.

Kabeh cerita kasebut nutup kanthi cara sing padha: sawise nglakoni ritual khusus, masalah kethindihan ilang.

"Lha iki piye, Ustadz?" pitakonku.

"Gampang, Le. Kowe kudu nglakoni ritual pembersihan spiritual. Ora angel kok. Ning kudu tulus lan sabar," ujare Ustadz Mahmud.

Wengi iku, Ustadz Mahmud ngajak aku menyang makam para sesepuh ing mburi pesantren. Hawane adem banget, swara jangkrik lan kodok krungu saka segala arah. Ustadz nggawa kemenyan, banyu putih, lan tasbih tua.

"Kowe lungguh ing kene, Le. Eling, kudu khusyuk lan tulus. Aja mikir apa-apa kajaba niat kowe sinau agama kanthi bener," ujare beliau.

Aku lungguh ing sangarepe makam sing paling gedhe. Ustadz Mahmud mulai maca ayat-ayat suci, swarane lirih ning krungu jelas ing sepi wengi. Kemenyan diobong, gumuling putih munggah alon-alon menyang langit.

"Saiki kowe ngomong, Le. Omong karo para sesepuh. Crita niat kowe teka ing kene. Aja isin, aja wedi. Dheweke-dheweke iki bakal ngrungokake."

Aku tarik napas jero. Banjur mulai crita. Crita babagan keinginanku sinau agama, pengin dadi wong sing soleh, pengin ngabdi marang masyarakat. Crita babagan keluargaku sing ora mampu, ning tetep nyekolahno aku ing pesantren supaya bisa dadi wong sing berguna.

Anehe, nalika crita kasebut, rasane kaya ana sing ngrungokake beneran. Hawane dadi luwih ayem, atiku dadi tenang.

"Saiki kowe janji, Le. Janji yen kowe bakal sinau kanthi sungguh-sungguh. Ora bakal nggampangke pelajaran. Ora bakal nglanggar aturan pesantren. Lan sing paling penting, kowe bakal ngormati leluhur sing wis ngurmati tanah iki," ujare Ustadz Mahmud.

Aku janji kanthi tulus. Swara angin sepoi-sepoi kaya ngrestuhi janji kasebut.

Ritual rampung, aku bali menyang kamar kanthi perasaan lega. Pas ndhelik ing kasur, awakku wis ora tegang maneh. Malah rasane ayem banget.

Wengi iku, pisanan wiwit teka ing pesantren, aku bisa turu kanthi nyenyak. Ora ana sing ndhekep, ora ana sing ngganggu. Malah kaya ana sing njaga, ngreksa supaya turuku tentrem.

Esuke, pas ketemu Mas Bayu, dheweke langsung ngguyu.

"Lha kok awakmu saiki kaya wong anyar, Nduk? Raine sumringah, mata ora ireng maneh," ujare kanthi bungah.

"Iya, Mas. Wis mari masalahku," aku wangsulan kanthi mesem.

Wiwit wengi iku, aku ora tau kethindihan maneh. Malah, aku ngrasa ana sing njaga saben wengi. Kaya ana kekuatan gaib sing ngreksa supaya sinau-ku lancar, ibadahku tenang.

Saiki aku ngerti. Pesantren Al-Hikmah iki dudu mung papan sinau biasa. Iki papan sing dijaga karo para leluhur sing soleh. Dheweke-dheweke iki ora jahat, ning pengin masthi yen santri sing sinau ing kene pancen tulus lan sungguh-sungguh.

Kethindihan sing tak alami sadurunge minangka ujian. Ujian saka para sesepuh sing pengin ngerti apa aku pancen layak sinau ing papan suci iki.

Lan aku wis lulus ujian kasebut.

Saiki, saben wengi sadurunge turu, aku mesthi maca doa lan ngucap matur nuwun marang para sesepuh. Banjur turu kanthi tenang, dijaga karo kekuatan spiritual sing ora katon mata, ning krungu karo ati sing suci.